Σύμφωνα με το DSM-IV, για να δοθεί η διάγνωση της νοητικής υστέρησης πρέπει ο δείκτης νοημοσύνης του παιδιού (I.Q.) να είναι περίπου ίσος ή μικρότερος του 70. Η νοητική αναπηρία ταξινομείται σε ήπια( IQ 50 - 70), μέτρια ( IQ 35 - 50), σοβαρή ( IQ 20 - 35) και βαριά κάτω του 20. Εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της αναπτυξιακής περιόδου
Επίσης θα πρέπει να υπάρχει έκπτωση της λειτουργικότητας του ατόμου σε τουλάχιστον δύο από τους παρακάτω τομείς:
• Επικοινωνία
• Αυτοεξυπηρέτηση
• Διαβίωση στο σπίτι
• Κοινωνικές δεξιότητες
• Χρήση των πηγών της κοινότητας
• Αυτονομία
• Λειτουργικές σχολικές δεξιότητες
• Εργασία
• Ελεύθερος χρόνος
• Υγεία και ασφάλεια.
Τα αίτια που προκαλούν νοητική υστέρηση είναι πολλά και σε αρκετές περιπτώσεις είναι κληρονομικά η γενετικής προέλευσης.
